Egundoko ekarpena

Arkaitz Zarraga Azurmendi

Euskaltzaindiaren hautuaz, bozka ere eman dut. Egungo Euskaltzaindiaren ezaugarriak ezagututa zalantzak sartzen zaizkit, baina oro har proposamena egokia, aproposa eta bizi dugun unean “oportunoa” iruditzen zait. Denok dakigu gure herrian administrazioa-herrigintza dagoen dikotomia horrek sokatira baten antza hartzen duela. Ni neu argi kokatzen naiz sokamutur batean bereziki, baina argi daukat gainditu beharreko ezinikusi, gaizkibegiratu eta elkartrabatze asko daudela. Zentzu horretan, eta Sagrariok adierazten duen bezala, historia oparoa du Euskaltzaindiak. Jagon sailak berriro ere protagonismoa hartu behar du. Sagrariok aipatutako guztiez gain, nik EUskararen liburu zuria ere aipatuko nuke. Baina gainera, etxe santu horretan ere aldaketa baten beharra dago. Corpusari hainbeste begiratu barik, estatusari begiratzeko unea du, filologiatik urrundu eta soziolinguistika, hizkuntzaren soziologia, antropologia, hizkuntza politika, pragmatika... gehiago behar da. Berdin ere unibertsitatean, baina hori ere beste baterako utziko dugu.

Bestela, zure hitzaldiaz esan behar dizut erabat ados nagoela aipatzen duzunarekin. Erabilera indartzea, belaunaldiz belaunaldiko jarraipena edo ondorengoetaratzea eta estatusean aurreratzea, zalantzarik gabe erronka nagusiak dira. Estatusarena zentzu zabalean, hau da, lege estatusetik gizarte mailako prestigiora. Hor kokatzen da lan munduaren garrantzia, jakina. Ondo osatuta dago publikotik egindako lehen ekarpenean (Elefantearen testuari egindako ekarpenetan bezala) komunikabideak (ETB) eta Internet aipatzean.

Agian piska bat zehaztea falta da paradigma bera iraultza zientifikoan datzala esatean zertaz ari zaren, Zein zientziatik edan behar dugun. Nik oso argi dut, adibidez, egundoko inbertsioa egin behar dugula hizkuntzaren irakaskuntzan. Batez ere Helduen Euskalduntze Alfabetatzeari dagokionez. Izan ere, hortxe prestatuko ditugu pertsonak lanean aritzeko, baina gainera, euskaltegietatik irtenda, lan-munduko plangintzak garatzen jarriko bagenitu euskaltegiak, egun euskaltegietara hurbiltzen ez diren euskaldungaiengan eragiteaz gain, “euskaldundu” direnengan ere eragingo genuke, testuinguruan eragingo genuke, erabileran zuzenki eragingo genuke... Horretarako egokia da HABEren curriculuma, zientziatik egoki edan baitu, baina oso testu puntakoa izateak ez du ezertarako balio gerora aplikatzen ez badakigu, langileak inork trebatzen ez baditu...

Aipatzen duzun DALEren piramidea sarritan erabili dut nire ikastaroetan. Oso baliagarria iruditzen zait erakusteko ze gaizki ari garen Hizkuntza Eskakizunen diktadura pean Euskalduntze Alfabetatzean eta zelan testuinguruen baitan irakatsita askoz eraginkorragoak izango ginatekeen. Maslowren bigarren mailatik hirugarrenerako bidean dauden horiei laguntzeko bide horietan sakondu beharko genuke zalantzarik gabe.

Tira, hortik doa nire harrikada (harrikadetako bat), baina zure paradigman oso egoki kokatuta ikusten dut. Horregatik sentitzen dut erabateko sintonia azken aldian entzuten diren zenbait joerekin. Kontua da ez dakidala zer egin behar dugun behingoz eztabaidatik neurri jakinetara pasa ahal izateko!

Patxi, nirekin konta dezakezu bide honetan sakontzeko. Galderak badituzu bota lasai, ekarpen jakinen bat nahi izanez gero, eskatu. Eta, batez ere, jakin ezazu bide onetik zoazela uste dudala eta kriston ekarpena egin duzula iruditzen zaidala. Espero dut minbizi madarikatu hori gainditzea eta gerora eskerrak ematea “bitxoari” eman dizun adore eta bultzadagatik.

Bejondeizula eta nahi duzun arte.

(ARKAITZ ZARRAGA AZURMENDI Basauriko euskaltegiko irakaslea da, trebatzaile lanetan)